تصاویری جدید از سطح مریخ، تصویری متفاوت از این سیاره خشک و سرد را نمایان کرده‌اند؛ شواهدی که نه‌تنها فرضیات قدیمی درباره بی‌جان بودن مریخ را به چالش می‌کشد، بلکه امیدها برای کشف حیات باستانی را افزایش داده است.
رودهایی زیر خاک، نشانه‌ای از اقلیم مرطوب در گذشته مریخ
تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که در منطقه Noachis Terra، ساختارهایی به نام «کانال‌های معکوس» دیده می‌شوند؛ برجستگی‌هایی از رسوبات رودخانه‌های قدیمی که بر اثر فرسایش خاک اطراف باقی مانده‌اند. این شواهد زمین‌شناسی نشان می‌دهند که میلیون‌ها سال قبل، آب مایع روی سطح مریخ جریان داشته و این جریان احتمالاً ناشی از بارش باران یا برف بوده است.
بارش در مریخ؟ بازنگری علمی در مدل‌های اقلیمی سیاره سرخ
تا همین اواخر، بسیاری از مدل‌های اقلیمی، وجود باران در مریخ را رد می‌کردند. اما کشف شبکه‌های گسترده رودخانه‌ای به طول تقریبی ۱۶ هزار کیلومتر، شواهدی را ارائه می‌دهد که نشان‌دهنده وجود چرخه آبی کامل در مریخ است؛ شامل باران، رودخانه‌ها و احتمالاً دریاچه‌ها. این کشف، زمینه‌ای نو برای بازنویسی تاریخ سیاره سرخ فراهم کرده است.
قدمت ۳.۷ میلیارد ساله رودخانه‌ها؛ گذشته‌ای زنده بر سطحی مرده
دانشمندان تخمین می‌زنند که این ساختارهای رودخانه‌ای متعلق به دوره‌ای حدود ۳.۷ میلیارد سال پیش هستند؛ دوره‌ای که سطح مریخ هنوز پویا بوده و شرایط برای حفظ آب مایع وجود داشته است. وجود چنین رودخانه‌هایی در ابعادی گسترده، احتمال میزبانی مریخ از شکل‌های ابتدایی حیات را جدی‌تر از همیشه کرده است.
آب مایع؛ کلید احتمالی برای کشف حیات باستانی
حضور آب مایع روی سطح مریخ، احتمال وجود میکروارگانیسم‌های باستانی را افزایش می‌دهد. بسیاری از دانشمندان معتقدند مناطقی که رودخانه‌ها و رسوبات قدیمی در آن‌ها یافت شده‌اند، مکان‌هایی مناسب برای مأموریت‌های آینده در جستجوی نشانه‌های زیستی هستند.
مأموریت‌های فضایی آینده در مسیر کاوش حیات مریخی
یافته‌های اخیر احتمالاً مسیر برنامه‌ریزی ناسا و آژانس فضایی اروپا را تغییر خواهد داد. حفاری در بستر کانال‌های معکوس، می‌تواند اطلاعاتی بی‌سابقه از تاریخ مریخ و حتی آثار زندگی را آشکار سازد. اگر در دل خاک سرخ نشانه‌هایی از حیات پنهان باشد، این کشف شاید یکی از مهم‌ترین تحولات علمی بشر در قرن حاضر لقب گیرد.
مریخ دیگر صرفاً سیاره‌ای سرد و مرده در منظومه شمسی نیست؛ بلکه حافظ گذشته‌ای مرطوب، فعال و احتمالا زنده است. نگاهی تازه به این سیاره می‌تواند درهای جدیدی را به روی فهم ما از حیات فرابشری بگشاید.
