ویتامین D یکی از مهم‌ترین مواد مغذی برای حفظ سلامت بدن انسان است؛ ماده‌ای که نقش کلیدی در تقویت استخوان‌ها، عملکرد سیستم ایمنی و حتی مقابله با بیماری‌های ویروسی مانند کرونا ایفا می‌کند. با این حال، منابع طبیعی این ویتامین بسیار محدودند و بسیاری از افراد به‌ویژه در فصل‌های سرد سال، ناگزیر به استفاده از مکمل‌های دارویی هستند. اما شاید برایتان جالب باشد بدانید که بخش قابل‌توجهی از مکمل‌های ویتامین D3 از ماده‌ای به‌دست می‌آیند که منشأ آن پشم گوسفند است.
اهمیت ویتامین D در سلامت عمومی
ویتامین D به‌ویژه نوع D3 آن، در کنار کلسیم، نقش مهمی در حفظ سلامت استخوان‌ها دارد و از بیماری‌هایی مانند راشیتیسم در کودکان و نرمی استخوان در بزرگسالان جلوگیری می‌کند. همچنین این ویتامین در تنظیم عملکرد سلول‌های ایمنی و کاهش التهاب نقش دارد. مطالعات اخیر نشان داده‌اند که سطح پایین ویتامین D در بدن با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های ویروسی و شدت بیشتر علائم مرتبط است.
تولید طبیعی ویتامین D؛ نور خورشید کافی نیست
بدن انسان قادر است در حضور نور خورشید، ویتامین D3 تولید کند. اما در فصل‌های سرد یا در مناطقی با تابش محدود، این فرآیند به‌درستی انجام نمی‌شود. از سوی دیگر، منابع غذایی حاوی این ویتامین نیز بسیار محدودند و شامل ماهی‌های چرب، روغن کبد ماهی و برخی قارچ‌ها می‌شوند. به همین دلیل، مصرف مکمل‌های ویتامین D به‌ویژه در زمستان، به توصیه‌ای رایج در بسیاری از کشورها تبدیل شده است.
تفاوت بین ویتامین D2 و D3
ویتامین D در دو نوع اصلی وجود دارد: D2 که از منابع گیاهی و قارچ‌ها به‌دست می‌آید، و D3 که از منابع حیوانی استخراج می‌شود. نوع D3 همان ویتامینی است که بدن در مواجهه با نور خورشید تولید می‌کند و مطالعات نشان داده‌اند که این نوع، اثربخشی بیشتری در افزایش سطح ویتامین D در بدن دارد.
لانولین؛ ماده‌ای کلیدی در تولید ویتامین D3
منبع اصلی تولید مکمل‌های ویتامین D3، ماده‌ای به نام لانولین است؛ چربی طبیعی که از غدد پوستی گوسفند ترشح می‌شود و پشم آن‌ها را نرم و مقاوم در برابر آب نگه می‌دارد. لانولین پس از استخراج از پشم گوسفند، طی فرآیندهای شیمیایی و تصفیه، به ترکیبی به نام ۷-دهیدروکلسترول تبدیل می‌شود. این ماده پیش‌ساز ویتامین D3 است و با تابش نور فرابنفش، به شکل فعال و قابل‌مصرف این ویتامین تبدیل می‌شود؛ فرآیندی مشابه آنچه در پوست انسان رخ می‌دهد.
مراحل تولید مکمل ویتامین D3 از پشم گوسفند
فرآیند تولید شامل مراحل زیر است:
- شست‌وشوی پشم برای حذف ناخالصی‌ها و استخراج لانولین خام
- صابونی‌سازی لانولین و جداسازی اجزای چرب با استفاده از سانتریفیوژ یا حلال‌ها
- تصفیه الکل‌های باقی‌مانده و استخراج کلسترول خام
- تبدیل کلسترول به ۷-دهیدروکلسترول و تاباندن نور فرابنفش برای تولید ویتامین D3
گزینه‌های جایگزین برای گیاه‌خواران و وگان‌ها
از آنجا که لانولین منشأ حیوانی دارد، برخی افراد از مصرف مکمل‌های D3 احساس ناخوشایندی دارند. همچنین، لانولین ممکن است در برخی افراد باعث حساسیت پوستی شود. در این موارد، مکمل‌های ویتامین D2 که از قارچ‌ها و مخمرها تولید می‌شوند، گزینه‌ای مناسب‌تر هستند. با این حال، اثربخشی D2 در مقایسه با D3 کمتر است.
در پاسخ به این نیاز، برخی شرکت‌ها نسخه‌های وگان از ویتامین D3 را تولید کرده‌اند که منشأ آن‌ها گلسنگ‌ها هستند؛ موجوداتی هم‌زیست که از قارچ و جلبک یا سیانوباکتری تشکیل شده‌اند. این نوع ویتامین D3 با استفاده از روش‌های داروسازی و از طریق استخراج با آب و اتانول گیاهی تولید می‌شود.
نتیجه‌گیری؛ مکملی حیاتی با منشأ غیرمنتظره
اگرچه ممکن است عجیب به‌نظر برسد، اما پشم گوسفند نقشی کلیدی در تولید یکی از مهم‌ترین مکمل‌های تغذیه‌ای ایفا می‌کند. شناخت منشأ و فرآیند تولید ویتامین D3 نه‌تنها به درک بهتر از ترکیبات دارویی کمک می‌کند، بلکه انتخاب آگاهانه‌تری را برای مصرف‌کنندگان فراهم می‌سازد؛ به‌ویژه برای کسانی که به دنبال گزینه‌های گیاهی یا حساسیت‌زا هستند. در دنیای امروز، حتی ساده‌ترین قرص‌ها می‌توانند داستانی پیچیده و علمی در پس خود داشته باشند.
مهدی رضایی
او فارغ‌التحصیل رشته مهندسی نرم‌افزار است و فعالیت حرفه‌ای خود را در عرصه رسانه از سال ۱۳۹۷ به عنوان نویسنده در یک وبلاگ تخصصی فناوری آغاز کرده است. وی پس از کسب تجربه، به خبرگزاری‌های معتبر پیوست و در حال حاضر، خبرنگار حوزه نرم‌افزار و هوش مصنوعی در یک مجله تکنولوژی برجسته است.
مطالب پیشنهادی :
آیفون 16 در مقابل آیفون 16 پلاس در مقابل آیفون 16 پرو در مقابل آیفون 16 پرو مکس: مقایسه نهایی
## iPhone 16 در مقابل iPhone 16 Plus در مقابل iPhone 16 Pro در مقابل iPhone 16 Pro Max: مقایسه نهایی
“گوگل پیکسل 9 در مقابل پیکسل 8: آیا ارتقا ارزش دارد؟”
سامسونگ فناوری خانه هوشمند و هوش مصنوعی خود را به لوازم خانگی جدید گسترش می‌دهد