شرکت فضایی خصوصی لنداسپیس چین در تازهترین گام برای دستیابی به فناوری موشکهای بازگشتپذیر، روز سهشنبه، ۳ دسامبر ۲۰۲۵، نخستین پرتاب آزمایشی موشک ژوک-۳ (Zhuque-3) خود را انجام داد. اگرچه این موشک با موفقیت به مدار تعیینشده رسید، اما تلاش برای فرود کنترلشده مرحله نخست آن با ناهنجاری روبرو شد و در نهایت ناکام ماند. این رخداد، رقابت فزاینده در صنعت فضایی جهانی را بیش از پیش نمایان ساخت و فاصله چین با پیشگامان این عرصه، بهویژه شرکت اسپیسایکس (SpaceX) آمریکا، را برجستهتر کرد.
جزئیات شکست موشک بازگشتپذیر ژوک-۳ و درسهای اولیه
موشک ژوک-۳ لنداسپیس، بهعنوان امید تازه چین برای ورود به جمع معدود کشورهای دارای قابلیت استفاده مجدد از موشکها، پس از پرتاب، توانست به مدار تعیینشده دست یابد که خود دستاورد فنی مهمی محسوب میشود. با این حال، در مسیر بازگشت مرحله نخست (بوستر) به زمین، یک "احتراق غیرعادی" یا ناهنجاری در موتورها رخ داد که مانع از اجرای موفقیتآمیز فرود نرم و کنترلشده آن بر روی سکوی بازیابی شد. این اتفاق، لحظاتی کلیدی در آزمایش فناوری فرود عمودی این موشک بازگشتپذیر بود.
شرکت لنداسپیس در بیانیهای پس از این رویداد، ضمن تایید شکست در فرود، اعلام کرد که دادههای ارزشمندی از این پرواز آزمایشی جمعآوری شده که برای بهبود طراحیهای آینده و آمادهسازی برای پروازهای بعدی موشک بازگشتپذیر ژوک-۳ مورد استفاده قرار خواهد گرفت. این رویکرد، در صنعت هوافضا که آزمون و خطا بخش جداییناپذیری از پیشرفت است، امری معمول به شمار میرود.
جاهطلبیهای لنداسپیس در توسعه موشکهای بازگشتپذیر
شرکت لنداسپیس، یکی از بازیگران کلیدی در صنعت فضایی خصوصی رو به رشد چین، با هدف بلندمدت دستیابی به "چرخه بازیابی و استفاده مجدد موشک" به شیوهای معمول و مقرونبهصرفه، گام در این مسیر گذاشته است. هدف نهایی از توسعه موشکهای بازگشتپذیر، کاهش چشمگیر هزینههای پرتاب، افزایش دفعات دسترسی به فضا و در نتیجه، باز کردن راه برای توسعه اقتصادی فضایی است.
حدود یک ماه پیش از این پرتاب، در نوامبر ۲۰۲۵، لنداسپیس با موفقیت کامل آزمایش موتور مرحله نخست موشک ژوک-۳ را پشت سر گذاشته بود. این موتور ۹تایی که با سوخت متان و اکسیژن مایع کار میکند، پایه و اساس رکورد پرتابهای آینده و قابلیت بازگشتپذیری این موشک را تشکیل میدهد و پیش از این نیز در زمینه پیشرانههای متانسوز دستاوردهایی داشته است. این پیشرفتها نشان از تواناییهای فنی چشمگیر شرکتهای چینی در حوزه پیشرانههای فضایی دارد.
رقابت جهانی موشکهای بازگشتپذیر و جایگاه چین
در حالی که شرکتهای خصوصی چینی با سرعت به سمت فناوری موشکهای بازگشتپذیر حرکت میکنند، اسپیسایکس (SpaceX) آمریکا همچنان پیشتاز این عرصه است. اسپیسایکس در تاریخ ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵، یازدهمین پرواز آزمایشی موفقیتآمیز فضاپیمای استارشیپ (Starship) خود را به اتمام رساند و نشان داد که در طراحی، کنترل پرتاب و تفکیک مراحل، به بلوغ نسبی رسیده و فاصلهای چشمگیر با رقبای جهانی خود ایجاد کرده است.
این شکست اخیر لنداسپیس، اگرچه مانع جدی بر سر راه جاهطلبیهای چین در این زمینه محسوب میشود، اما به باور تحلیلگران، میتواند رقابت را در بازار جهانی پرتابهای فضایی بازگشتپذیر تشدید بخشیده و فشار بیشتری بر شرکتهای آسیایی وارد کند تا فاصله تکنولوژیک خود با اسپیسایکس را سریعتر جبران کنند. دستیابی به فناوری موشکهای قابل استفاده مجدد، به معنای تغییر پارادایم در دسترسی به فضاست؛ جایی که پرتابها ارزانتر، سریعتر و پایدارتر میشوند.
آینده فناوری موشکهای بازگشتپذیر در چین
صنعت فضایی چین، چه دولتی و چه خصوصی، عزم جدی برای تبدیل شدن به یک قدرت فضایی پیشرو در جهان دارد. شکست در آزمایش ژوک-۳، به جای اینکه یک نقطه توقف باشد، میتواند کاتالیزوری برای پیشرفتهای آینده عمل کند. درسهایی که از این پرواز آموخته میشود، به مهندسان لنداسپیس کمک خواهد کرد تا نقاط ضعف را شناسایی کرده و طرحهای خود را بهبود بخشند.
چالشها و فرصتهای پیشرو برای توسعه موشکهای بازگشتپذیر در چین عبارتند از:
چالشها:
نیاز به سرمایهگذاری بیشتر در تحقیق و توسعه و تسریع نوآوریها.
ضرورت جذب و پرورش نخبگان مهندسی هوافضا برای پیشبرد پروژههای پیچیده.
فرصتها:
ایجاد پلتفرمهای پرتاب مقرونبهصرفه برای مشتریان داخلی و بینالمللی.
دستیابی به استقلال کامل در دسترسی به فضا و کاهش وابستگیهای خارجی.
کارشناسان معتقدند این حادثه، به جای سد راه، میتواند به تسریع فرآیند یادگیری و نوآوری در شرکت لنداسپیس و صنعت فضایی خصوصی چین کمک کند. این کشور مصمم است تا در رقابت جهانی فضایی، جایگاه خود را تثبیت کند و فناوری موشکهای بازگشتپذیر، یکی از مهمترین ستونهای این استراتژی خواهد بود.
مطالب مرتبط
- BMW با غلبه بر مرسدس بنز، صدرنشین جدید بازار خودروهای لوکس آلمان شد
- مالزی پس از ۱۱ سال جستجوی پرواز گمشده MH370 را با تکیه بر روباتهای دریایی پیشرفته از سر میگیرد
- رباتهای جنگی با هوش مصنوعی، چهره میدان نبرد را برای همیشه تغییر میدهند
- ایر باس با انتشار به روزرسانی نرمافزاری اضطراری، هزاران هواپیمای A320 را در برابر خطرات تابش خورشیدی ایمن میکند
مهدی رضایی
او فارغالتحصیل رشته مهندسی نرمافزار است و فعالیت حرفهای خود را در عرصه رسانه از سال ۱۳۹۷ به عنوان نویسنده در یک وبلاگ تخصصی فناوری آغاز کرده است. وی پس از کسب تجربه، به خبرگزاریهای معتبر پیوست و در حال حاضر، خبرنگار حوزه نرمافزار و هوش مصنوعی در یک مجله تکنولوژی برجسته است.
مطالب پیشنهادی :
“گوگل پیکسل 9 در مقابل پیکسل 8: آیا ارتقا ارزش دارد؟”
روز جهانی علم: چگونه اعتماد عمومی مسیر تحول و فردای بشری را ترسیم میکند
سامسونگ فناوری خانه هوشمند و هوش مصنوعی خود را به لوازم خانگی جدید گسترش میدهد
## iPhone 16 در مقابل iPhone 16 Plus در مقابل iPhone 16 Pro در مقابل iPhone 16 Pro Max: مقایسه نهایی