پژوهشگران دانشگاه پرینستون با همکاری مؤسسات علمی معتبر، موفق به شناسایی الگویی پنهان در مغز شدند که نشان میدهد چگونه میلیاردها نورون با وجود تفاوت در پاسخدهی، در نهایت به تصمیمی واحد میرسند. این کشف علمی که با استفاده از مدلهای محاسباتی پیشرفته و آزمایش بر میمونهای رزوس انجام شده، میتواند درک ما از فرآیندهای شناختی مغز را متحول کند و راه را برای درمان دقیقتر اختلالات روانی هموار سازد.
تصمیمگیری؛ حاصل هماهنگی بیصدا میان میلیاردها نورون
تصمیمگیری، حتی در سادهترین شکل خود، نتیجه تعامل پیچیده میان میلیاردها سلول عصبی است. اما آنچه این پژوهش را متمایز میکند، کشف ساختاری به نام «چشمانداز پتانسیل» است؛ الگویی که مانند یک زمین شیبدار، مسیر حرکت نورونها را بهسوی یک تصمیم مشخص هدایت میکند. این ساختار به دانشمندان کمک کرده تا بفهمند چگونه مغز، با وجود پاسخهای متنوع نورونی، به نتیجهای هماهنگ و مشترک میرسد.
آزمایش با میمونها و مدلسازی دقیق مغز
در این مطالعه، میمونهای رزوس در یک بازی انتخاب رنگ شرکت داده شدند تا نحوه تصمیمگیری آنها در شرایط مختلف بررسی شود. پژوهشگران دریافتند که در تصمیمهای ساده، مغز سریعتر به نتیجه میرسد؛ اما در موقعیتهای دشوار، شیب چشمانداز پتانسیل کاهش یافته و احتمال خطا افزایش مییابد. این یافتهها با استفاده از مدلهای محاسباتی دقیق تحلیل شدند و نشان دادند که حتی در شرایط پیچیده، نورونها در چارچوبی مشترک عمل میکنند.
مغز؛ ارکستری هماهنگ با نتهای متفاوت
نتایج این تحقیق نشان میدهد که نورونها مانند اعضای یک ارکستر، هرکدام نقش خاصی دارند اما در نهایت بر اساس یک الگوی هماهنگ عمل میکنند. این هماهنگی، حتی در مواجهه با تصمیمهای سخت، حفظ میشود و نشاندهنده وجود یک نظم پنهان در دل آشوب ظاهری مغز است.
کاربردهای بالینی و آینده درمان اختلالات روانی
کشف چشمانداز پتانسیل میتواند به پزشکان در درک بهتر بیماریهایی مانند اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی کمک کند؛ اختلالاتی که در آنها فرآیند تصمیمگیری دچار اختلال میشود. این مدل جدید، امکان تحلیل دقیقتر عملکرد مغز را فراهم کرده و میتواند به توسعه روشهای درمانی هدفمندتر منجر شود.

انقلابی در درک شناخت مغز
این پژوهش نهتنها درک ما از نحوه تصمیمگیری مغز را دگرگون کرده، بلکه نشان داده است که مغز انسان، با وجود پیچیدگیهای فراوان، از الگویی منسجم و قابل پیشبینی پیروی میکند. کشف چنین الگویی، گامی بزرگ در مسیر شناخت عملکرد مغز و توسعه علوم اعصاب شناختی به شمار میرود. اکنون میدانیم که پشت هر تصمیم، هماهنگی بیصدای میلیاردها نورون نهفته است؛ هماهنگیای که میتواند کلید درک ذهن انسان باشد.