در یکی از تحولات پیشگامانه سال ۲۰۲۵ در صنعت انرژی، شرکت وستینگهاوس الکتریک، نامی آشنا و از پیشگامان عرصه انرژی هستهای، با همکاری غول فناوری جهان، گوگل، پروژهای مشترک را آغاز کرده است. این همکاری استراتژیک با هدف طراحی و ساخت نسل جدید رآکتورهای هستهای با بهرهگیری از هوش مصنوعی شکل گرفته و پتانسیل ایجاد یک نقطه عطف در مسیر توسعه انرژی پاک و پایدار در سطح جهانی را دارد. این گام بلند، نشاندهنده ورود عمیقتر هوش مصنوعی به زیرساختهای حیاتی و پیچیدهای مانند تولید انرژی هستهای است.

هوش مصنوعی و انقلابی در طراحی رآکتورهای هستهای
پروژه مشترک گوگل و وستینگهاوس بر پایه نوآوریهای عمیق در مهندسی و هوش مصنوعی بنا شده است. وستینگهاوس در این برنامه، از دو پلتفرم اختصاصی خود با نامهای HiVE و Bertha استفاده میکند. این ابزارهای پیشرفته با اتصال به مدلهای قدرتمند هوش مصنوعی گوگل، از جمله Gemini 1.5 Pro و پلتفرم Vertex AI، فرآیند طراحی، شبیهسازی و تولید بستههای کاری برای رآکتورهای هستهای مدولار را به شکلی کاملاً خودکار و بیسابقه انجام میدهند. این سیستمها قادرند صدها هزار پارامتر فنی، ایمنی و محیطی را در زمان واقعی مورد تحلیل قرار دهند و به این ترتیب، بهینهترین طرح ممکن را با در نظر گرفتن تمامی الزامات پیچیده رآکتور هستهای ارائه کنند. مدیران پروژه بر این باورند که این رویکرد نوین میتواند زمان طراحی یک رآکتور هستهای را تا ۴۰ درصد کاهش داده و هزینههای مربوط به توسعه و ساخت را به طور چشمگیری پایین بیاورد.
مزایای بیسابقه رآکتور هستهای با هوش مصنوعی: کاهش زمان و افزایش ایمنی
انرژی هستهای به دلیل توانایی تولید برق پاک و پایدار بدون انتشار گازهای گلخانهای، یکی از ستونهای اصلی تأمین انرژی آینده جهان محسوب میشود. با این حال، پیچیدگیهای طراحی و ساخت، زمانبر بودن و هزینههای اولیه بالا همواره چالشهایی اساسی بودهاند. ورود هوش مصنوعی به این حوزه، راهکارهای نوینی برای غلبه بر این چالشها ارائه میدهد. استفاده از الگوریتمهای پیشرفته برای مدلسازی و شبیهسازی میتواند به طور قابل توجهی فرآیندهای مهندسی را تسریع بخشد و امکان کشف خطاها و بهبودها را در مراحل اولیه فراهم آورد. این فناوری همچنین در حوزههای کلیدی زیر، تحولآفرین خواهد بود:
تحلیل پیشرفته رفتار نوترونی و بهینهسازی عملکرد رآکتور هستهای: هوش مصنوعی با پردازش حجم عظیمی از دادهها، امکان درک دقیقتر و بهینهسازی مصرف سوخت و تولید انرژی را فراهم میکند.
پیشبینی دقیق خرابیها و افزایش چشمگیر ایمنی عملیاتی: با تشخیص الگوهای نامتعارف و پیشبینی مشکلات احتمالی، سیستمهای رآکتور هستهای میتوانند با ایمنی بالاتری کار کنند.
نقش شرکت گوگل در توسعه نسل جدید انرژی هستهای
شاید ورود گوگل به صنعت سنگین و تخصصی انرژی هستهای در نگاه اول غیرمنتظره به نظر برسد، اما با توسعه مدلهای پیشرفته هوش مصنوعی مانند جمینای، این شرکت توانسته است ابزارهایی ارائه دهد که کاربرد گستردهای در صنایع بسیار پیچیده از جمله انرژی، هوافضا و داروسازی دارند. پلتفرمهای ابری گوگل (Google Cloud) اکنون قادرند دادههای مهندسی را با دقت بسیار بالا پردازش کرده و راهحلهایی ارائه دهند که پیشتر تنها با سالها تجربه انسانی و آزمون و خطا میسر بود. این توانایی، گوگل را به یک شریک کلیدی در توسعه زیرساختهای حیاتی، از جمله رآکتورهای هستهای، تبدیل کرده است.
چشمانداز جهانی رآکتور هستهای با هوش مصنوعی و فرصتها برای کشورهای در حال توسعه
هدف نهایی این همکاری، ایجاد یک مدل "قابل تکرار" و استاندارد برای ساخت رآکتورهای هستهای است؛ مدلی که بتوان آن را به صورت کارآمد و ایمن در کشورهای مختلف با شرایط متفاوت پیادهسازی کرد. این رویکرد میتواند به ویژه برای کشورهای در حال توسعه، فرصتی طلایی برای دستیابی به انرژی هستهای پاک و پایدار و کاهش وابستگی به فناوریهای پیچیده خارجی فراهم کند. توسعه رآکتورهای هستهای کوچک و مدولار (SMRs) که به دلیل اندازه و قابلیت تولید انبوه، برای استقرار در مناطق مختلف مناسبتر هستند، با بهرهگیری از هوش مصنوعی میتواند به سرعت و کارایی بینظیری دست یابد. این تحولات نه تنها به تسریع گذار به انرژی هستهای پاک کمک میکند، بلکه راه را برای دسترسی گستردهتر به فناوریهای پیشرفته در سراسر جهان هموار میسازد.
مطالب مرتبط
- برخورد با زبالههای فضایی، بازگشت سه فضانورد چینی را به زمین به تعویق انداخت
- روز جهانی علم: چگونه اعتماد عمومی مسیر تحول و فردای بشری را ترسیم میکند
- خودروهای لوکس هوشمند ۲۰۲۵: سفری از کابین دیجیتال تا رانندگی نیمهخودکار آغاز شد
- ایران با تولید رادیودارو به قطب جهانی پزشکی هستهای تبدیل شد

مهدی رضایی
او فارغالتحصیل رشته مهندسی نرمافزار است و فعالیت حرفهای خود را در عرصه رسانه از سال ۱۳۹۷ به عنوان نویسنده در یک وبلاگ تخصصی فناوری آغاز کرده است. وی پس از کسب تجربه، به خبرگزاریهای معتبر پیوست و در حال حاضر، خبرنگار حوزه نرمافزار و هوش مصنوعی در یک مجله تکنولوژی برجسته است.


