بازی پازلی برند تیلور سویفت برای معرفی دوازدهمین آلبومش، «The Life of a Showgirl»، از یک کمپین جهانیِ گوگلی شروع شد: «۱۲ شهر، ۱۲ در، یک ویدیو برای باز شدن». اما وقتی هواداران ویدیوهای مخفیشده در این معما را آشکار کردند، بحثی جدید داغ شد — آیا این کلیپها از هوش مصنوعی تولید شدهاند یا نه؟
نحوهٔ معما و واکنش فوریِ جامعهٔ طرفداران
معمای تبلیغاتی با جستوجو در گوگل آغاز و مستلزم یافتن درهای فیزیکی، اسکنِ QR و کلیک جمعی بر یک در مجازی برای رسیدن به ویدیوی متنِ آهنگ بود. کلیپهای فاششده برخی هواداران را موظف کرد که بهجای حلِ پازل، به دنبال ردپاهای دیجیتال بگردند؛ جلوههایی که «سنتتیک» یا شبیه ساختههای تصویری بهنظر میرسیدند و باعث تشکیک دربارهٔ میزان دخالت AI در تولید آنها شد.

چرا موضوع حساس شد
حوزهٔ تولید محتوای مبتنی بر هوش مصنوعی هنوز محل نزاع است: از یکسو ابزارهای نو میتوانند خلق صحنههای عجیب و مقرونبهصرفه را ساده کنند؛ از سوی دیگر، هنرمندان نگرانِ استفادهٔ بدون مجوز از آثارشان در آموزش مدلها و پدید آمدن «تقلیدِ ماشینی» هستند. تیلور سویفت پیشتر نیز دربارهٔ سوءاستفادهٔ تصویری از چهرهاش واکنش نشان داده و حساسیتِ موضوع را بیشتر کرده است.
پرسشهایی که هنوز بیپاسخند
- آیا و تا چه اندازه از فناوریهای داخلی گوگل یا ابزارهای خارجی برای تولید این کلیپها استفاده شده است؟
- اگر AI بهکار رفته، آیا این موضوع پیش از انتشار به مخاطبان گفته شد؟ عدم شفافیت در پاسخ به این پرسشها، بخشی از خشم و بیاعتمادی را توضیح میدهد.
پیامدهای فرهنگی و تجاری این انتخاب
استفادهٔ پنهان یا اعلامنشده از AI در تبلیغات هنری میتواند:
- اعتبار هنرمند را نزد بخشی از مخاطبان کاهش دهد؛
- اما از دید دیگر، امکان خلق بصری گستردهتر و دسترسی سریعتر به ایدههای بصری نو را فراهم آورد. تعادل میان نوآوری و شفافیت، نقطهٔ حساسی است که صنعت سرگرمی باید دربارهاش تصمیم بگیرد.
توصیههای ساده برای شفافیت و اعتمادسازی
- اعلام صریح میزان دخالت هوش مصنوعی در پروژهها؛
- ارائهٔ نشانه یا برچسبِ شفاف همراهِ محتوا تا مخاطب بداند چه چیز ماشینی و چه چیزِ انسانی است.
حرف آخر: معماهای دیجیتال و تبلیغات تجربی میتوانند جذابیت و تعامل چشمگیری خلق کنند، اما وقتی فناوریهای نوین مثل هوش مصنوعی وارد میدان میشوند، شفافیت و احترام به مخاطب و خالقانِ محتوا شرطِ لازمِ حفظ اعتماد است؛ در غیر این صورت، حتی هوادارانِ پرشور هم میتوانند منتقد شوند.

مهدی رضایی
او فارغالتحصیل رشته مهندسی نرمافزار است و فعالیت حرفهای خود را در عرصه رسانه از سال ۱۳۹۷ به عنوان نویسنده در یک وبلاگ تخصصی فناوری آغاز کرده است. وی پس از کسب تجربه، به خبرگزاریهای معتبر پیوست و در حال حاضر، خبرنگار حوزه نرمافزار و هوش مصنوعی در یک مجله تکنولوژی برجسته است.