شکستن یک تابو در سرمایه‌گذاری خطرپذیر اروپا: Darkstar سرمایه‌اش را مستقیماً به فناوری دفاعی اوکراین می‌برد

در گذشته‌ای نه چندان دور، فناوری دفاعی یک خط قرمز برای سرمایه‌گذاران خطرپذیر (VC) محسوب می‌شد. اما اکنون این حوزه به یک بخش جذاب برای سرمایه‌گذاری تبدیل شده است. با این حال، شرط “کاربرد دوگانه” – یعنی فناوری باید کاربردهای غیرنظامی نیز داشته باشد – همچنان برای اکثر شرکت‌ها، از جمله صندوق نوآوری ناتو، یک الزام است.

اما شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر استونیایی Darkstar، این قاعده را شکسته و با هدف کمک به بازسازی توان نظامی اروپا، مستقیماً روی کاربردهای صرفاً نظامی سرمایه‌گذاری می‌کند. این سرمایه‌گذاری‌ها بر راه‌حل‌های اثبات‌شده در میدان نبرد اوکراین متمرکز است. رگنار ساس، هم‌بنیان‌گذار و شریک عمومی Darkstar، تأکید می‌کند: “این موضوع نه تنها امروز، بلکه برای ۱۰ سال آینده بسیار حیاتی است.”

رویکرد عملی Darkstar در حمایت از استارتاپ‌های دفاعی

Darkstar با رویکردی عملی، به استارتاپ‌ها کمک می‌کند تا محصولات خود را به مشتریان نظامی هم در اوکراین و هم در سراسر اروپا برسانند. برای تیم‌های اوکراینی، این به معنای فراتر از صرفاً تأمین مالی است؛ حمایت شامل کمک به راه‌اندازی نهادهای قانونی در کشورهای عضو ناتو مانند استونی نیز می‌شود. ساس توضیح می‌دهد: “در هر شرکتی که می‌خواهد بخشی از تدارکات یا حتی کمک‌های مالی اروپا باشد، جنبه عملیاتی باید بی‌نقص باشد.”

Darkstar با هدف جذب ۲۵ میلیون یورو (تقریباً ۲۹.۲ میلیون دلار) سرمایه در ۶ تا ۱۲ ماه آینده، قصد دارد روی دوره‌های پیش‌بذر (Pre-seed) و بذر (Seed) تمرکز کند، با اندازه‌های سرمایه‌گذاری معمول ۵۰۰ هزار تا ۱ میلیون یورو. این شرکت تاکنون دو سرمایه‌گذاری انجام داده است: در استارتاپ‌های اوکراینی-استونیایی FarSight Vision که در زمینه تحلیل‌های جغرافیایی و نقشه‌برداری سه‌بعدی برای خلبانان پهپاد تخصص دارد، و Deftak که در حال توسعه مهمات برای پهپادها است.

تغییر دیدگاه یک سرمایه‌گذار کهنه‌کار: از حیوانات خانگی تا سیستم‌های تسلیحاتی

برای رگنار ساس، سرمایه‌گذاری در تسلیحات حرکتی طبیعی نبود. او که یکی از چهره‌های کلیدی در اکوسیستم استارتاپی استونی از زمان سرمایه‌گذاری بنیان‌گذاران اسکایپ در اولین استارتاپش (یک جامعه برای صاحبان حیوانات خانگی) بوده، بعدها در تأسیس ابزار CRM و فروش Pipedrive مشارکت کرد و از سود حاصل از خروج موفقیت‌آمیز از این “یونیکورن”، بیش از ۵۰ سرمایه‌گذاری فرشته (Angel Investment) انجام داد. برخی از این سرمایه‌گذاری‌ها، از جمله Veriff، نیز به یونیکورن تبدیل شدند. اما هیچ‌یک از آن‌ها در حوزه دفاعی نبود، حتی پس از حمله تمام‌عیار روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ که ساس را وادار به ارسال کامیون‌ها و کمک به اوکراین کرد.

ساس می‌گوید: “مدت زیادی طول کشید تا از نظر ذهنی درک کنم که می‌خواهم در سیستم‌های تسلیحاتی دخیل باشم.” او سرانجام یک سال و نیم پیش، زمانی که استارتاپ پهپادی استونیایی Krattworks به اولین سرمایه‌گذاری دفاعی او تبدیل شد، تصمیم خود را گرفت.

از هکاتون تا صندوق سرمایه‌گذاری دفاعی: Darkstar چگونه شکل گرفت؟

Krattworks نقطه عطفی برای ساس بود؛ این آخرین سرمایه‌گذاری او به عنوان یک سرمایه‌گذار فرشته نیز محسوب می‌شد. ساس اکنون سرمایه‌اش را در Darkstar گذاشته است، شرکتی که در ابتدا به عنوان ائتلافی برای سازماندهی هکاتون‌ها و بوت‌کمپ‌ها آغاز به کار کرد و از تجربه ده‌ساله‌اش در جامعه هکاتون Garage48 بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ بهره برد. ساس همچنین شرکت دیگری به نام Salto X را نیز تأسیس و فروخته است.

ساس تنها کسی نیست که از این رویکرد حمایت می‌کند. Darkstar که ۱۵ ماه از تأسیس آن می‌گذرد، به طور انحصاری از تک‌کرانچ مطلع شد که اولین مرحله جذب سرمایه ۱۵ میلیون یورویی (تقریباً ۱۷.۵ میلیون دلار) خود را با حمایت کارآفرینان اروپایی، دفاتر خانوادگی (Family Offices) و صندوق دولتی استونیایی SmartCap به پایان رسانده است.

حمایت SmartCap از صندوقی مانند Darkstar، در کنار صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر مستقل لیتوانی، Coinvest Capital که در سال ۲۰۲۳ مجاز به سرمایه‌گذاری در دفاع بدون نیاز به کاربردهای غیرنظامی شد، استثنا محسوب می‌شود. تصادفی نیست که همه این موارد از منطقه بالتیک نشأت می‌گیرند. نزدیکی روسیه و اشغال سابق شوروی، به استونیایی‌هایی مانند ساس حس فوریت می‌بخشد که اکنون در سراسر اروپا در حال گسترش است، زیرا سرمایه‌گذاران اهمیت دفاع را درک می‌کنند. ساس می‌گوید: “اما اگر دانش واقعی در آن زمینه را نداشته باشید، با مشکل مواجه خواهید شد.” برای Darkstar، ایجاد این دانش به معنای گفتگو با کاربران نهایی از همان روز اول بود.

درس‌هایی از میدان نبرد اوکراین: نوآوری‌های دفاعی و پیچیدگی‌های آن

در مورد Darkstar، کاربران نهایی، تیپ‌های ارتش اوکراین هستند. اگرچه تغییراتی در حال اجراست، اما این کشور رویکردی غیرمتمرکز را اتخاذ کرده که به واحدهای رزمی امکان می‌دهد تصمیمات خود را بگیرند. این می‌تواند برای افراد خارجی دشوار باشد، اما ساس از ابتدا در این زمینه پیش‌قدم شده است. این کارآفرین می‌گوید: “در سه سال و نیم گذشته، بیش از ۲۰ بار به اوکراین سفر کرده‌ام و شخصاً با بیش از ۱۰۰ فرمانده واحد ملاقات کرده‌ام – با آن‌ها وقت گذرانده‌ام، صحبت کرده‌ام و از آن‌ها آموخته‌ام.” او همچنین وجوه مشترک زیادی پیدا کرده است. “واحدهای نخبه بیشتر شبیه استارتاپ‌ها هستند تا آنچه تصور می‌کنیم.”

اگرچه پهپادهای ارزان‌قیمت FPV (نمای اول شخص) برای نابودی تجهیزات میلیونی استفاده شده‌اند، ساس می‌گوید اشتباه بزرگی است که تصور کنیم پیشرفت‌های فناوری از اوکراین به راحتی قابل کپی‌برداری هستند. پیچیدگی‌هایی وجود دارد – “اکثر گردان‌های نخبه پهپادی در اوکراین تحقیق و توسعه خود را دارند” – و سرعت در هر دو طرف خط مقدم بالاست. به عنوان مثال، پهپادهای فیبر نوری یک عامل تغییردهنده بازی بوده‌اند.

برای استارتاپ‌های خارج از اوکراین، این بدان معناست که راه‌حلی که روی کاغذ کار می‌کند، می‌تواند بی‌فایده شود، و اینجاست که بوت‌کمپ‌های Darkstar قرار است کمک کنند. بعدی این تابستان در کیف برگزار خواهد شد و طبق وب‌سایت آن، به شرکت‌ها “بازخورد، فرصت‌های آزمایش میدانی و اعتبارسنجی رزمی” خواهد داد.

بخشی از جریان معاملات Darkstar از بوت‌کمپ‌های آن خواهد آمد، جایی که کارکنان به مدت پنج روز با تیم‌ها کار می‌کنند. اما کانال ارتباطی وسیع‌تر است، و ۲۰۰۰ تیم واجد شرایط اوکراینی برجسته هستند. “بسیاری از شرکت‌های اوکراینی که ما به آن‌ها نگاه می‌کنیم شش ماهه نیستند؛ آن‌ها بیش از دو سال قدمت دارند و قبلاً موفق شده‌اند محصول و شرکتی با حداقل سرمایه بسازند.”

عمومی‌سازی مردان اوکراینی آنقدرها هم که اغلب تصور می‌شود، مانع بزرگی نیست. بنیان‌گذاران محصولات رزمی مؤثر می‌توانند معافیت و مجوز سفر دریافت کنند، و درصد قابل توجهی از بنیان‌گذاران استارتاپ‌های دفاعی اوکراین زن هستند، از جمله ویکتوریا یارمچوک، مدیرعامل FarSight Vision. در مورد محدودیت صادرات فناوری دفاعی از اوکراین نیز، این مانع در حال برطرف شدن است.

استراتژی منطقه‌ای Darkstar: فراتر از اوکراین

ساس فلسفه مکان مشابهی را برای سرمایه‌گذاری دفاعی اعمال می‌کند. همانطور که او زمانی استدلال می‌کرد که “استارتاپ‌های اولیه نوردیک باید “بی‌خیال” شوند و به سیلیکون ولی نقل مکان کنند”، Darkstar در شرکت‌هایی که قصد دارند منحصراً در اوکراین مستقر بمانند، سرمایه‌گذاری نخواهد کرد. این شرکت همچنین با تیم‌های مستقر در اروپای مرکزی و شرقی، لتونی، بریتانیا و آلمان در حال گفتگو است. “بعد از یک یا دو سال، این [پرتفوی] گروهی بسیار متنوع‌تر و ترکیبی خواهد بود.”

در راستای این هدف، Darkstar خود را از نظر پیشینه، یک شرکت پاناروپایی توصیف می‌کند. ساس توسط شرکای عمومی مستقر در استونی، کاسپار گرینگ که یک دهه در وایز (Wise) در نقش‌های مهندسی و علم داده فعالیت کرده است، و مارت نورما، مدیر مرکز عالی دفاع سایبری تعاونی ناتو، همراهی می‌شود. شریک عمومی چهارم، فیلیپ یونگن، در آلمان مستقر است، و یک شریک دیگر و کارکنان اضافی نیز در اوکراین حضور دارند.

در مورد دسته‌بندی‌ها، Darkstar قصد دارد در سیستم‌های خودمختار، پدافند هوایی، جنگ الکترومغناطیسی، ارتباطات، امنیت سایبری، حسگرها، و همچنین نظارت و هوش، با کاربردهای تک‌منظوره و دوگانه، سرمایه‌گذاری کند.

به گفته ساس، برخی از این شرکت‌ها می‌توانند به اهداف خرید برای پیمانکاران اصلی پردرآمدی تبدیل شوند که در ارائه راه‌حل‌های سریع که کشورهای ناتو اکنون مایل به خرید از آن‌ها هستند، با مشکل مواجه‌اند. اما با توجه به اینکه دولت‌ها به این واقعیت پی برده‌اند که جنگ در اوکراین جنگ مدرن را متحول کرده است، استارتاپ‌های دیگر نیز می‌توانند به تنهایی به صدها میلیون دلار درآمد برسند و حتی عمومی شوند.

مشخص نیست که آیا استارتاپ‌های دفاعی، به ویژه آنهایی که کاربردهای غیرنظامی ندارند، می‌توانند به موفقیت‌های بزرگ دست یابند یا خیر. با این حال، رشد سریع و ارزش‌گذاری شرکت‌هایی مانند Anduril و Helsing، به همراه موجی از صندوق‌های جدید متمرکز بر دفاع، نشان می‌دهد که چشم‌انداز بازدهی در مقیاس سرمایه‌گذاری خطرپذیر جدی‌تر گرفته می‌شود.

به هر حال، آنچه ساس را به جلو می‌راند، چیزی بزرگ‌تر است. اگرچه او شوخ‌طبعی NAFO، یک جنبش آنلاین جهانی که از میم‌ها برای حمایت از اوکراین استفاده می‌کند، را درک می‌کند، اما ساس هشدار جدی در مورد اقتصاد جنگی بی‌امان روسیه نیز می‌دهد. “دشمن بسیار سریع حرکت می‌کند، و دقیقاً به همین دلیل است که من معتقدم ما نیاز داریم که جامعه فناوری برای مقابله با این تهدید بزرگ و رو به رشد، بسیار بیشتر درگیر شود.”

مجله خبری تکنولوژی تک مگ

من گارمین فینیکس 8 رو تو آب سرد انداختم و شایعات خرابی درست بود – اما یه راه حل به زودی میاد.

صاحبان ساعت Pixel Watch در هنگام به‌روزرسانی به Wear OS 5 مشکلات بزرگی را گزارش می‌دهند – اما ممکن است یک راه حل ساده وجود داشته باشد

ماشین‌های مجازی سری H200 v5 جدید مایکروسافت در Azure، به دنبال تقویت عملکرد پردازنده گرافیکی (GPU) هستند.