شرکت Jio Platforms، زیرمجموعه دیجیتال گروه صنعتی Reliance و متعلق به ثروتمندترین فرد هند «موکش آمبانی»، با راهاندازی یک سرویس رایانه مجازی به نام JioPC در تلاش است تا میلیونها تلویزیون را در سراسر هند به رایانههای شخصی تبدیل کند. این سرویس ابری از طریق دستگاههای ستتاپباکس Jio قابل دسترس است؛ دستگاهی که همراه با اینترنت خانگی این شرکت بهصورت رایگان عرضه میشود یا با قیمت حدودی ۶۴ دلار (۵۴۹۹ روپیه) بهصورت جداگانه قابل خرید است.
تجربه رایانهای روی تلویزیون؛ تحولی در دسترس همگان
JioPC فعلاً در مرحله آزمایشی رایگان قرار دارد و کاربران پس از ثبتنام و دریافت دعوتنامه، با اتصال ماوس و کیبورد میتوانند از طریق تلویزیون خود به محیط دسکتاپ مجازی دسترسی پیدا کنند. با این حال، محدودیتهایی نیز در این نسخه ابتدایی وجود دارد؛ از جمله عدم پشتیبانی از برخی دستگاههای جانبی مانند دوربین و پرینتر. همچنین نرمافزارهای پایهای مثل LibreOffice از پیش نصب شدهاند و برای دسترسی به اپلیکیشنهایی نظیر Microsoft Office باید از طریق مرورگر اقدام شود.
مسیر رشد و چالشهای پیشرو
به گفته «تارون پاتاک» مدیر تحقیقات موسسه Counterpoint، این اقدام راهکاری مؤثر برای توسعه جامعه کاربران Jio است که اکنون بیش از ۴۸۸ میلیون نفر را دربرمیگیرد. در حالی که حدود ۷۰ درصد خانوارهای هند دارای تلویزیون هستند، تنها ۱۵ درصد آنها مالک رایانه شخصیاند. با این حساب، تبدیل تلویزیونها به رایانه میتواند گام بزرگی در ارتقای دسترسی مردم به خدمات دیجیتال باشد.
با این وجود، پاتاک تأکید میکند که موفقیت این پروژه نیازمند تبلیغات گسترده و آموزش کاربران است تا بتوان آنها را به استفاده از قابلیتهای ستتاپباکس در قالب رایانه متقاعد کرد.
طبق دادههای دولتی، حدود ۵۷ میلیون کاربر فعال ستتاپباکس در هند وجود دارد، اما با تغییر رفتار مصرفکنندگان و گرایش بیشتر به سرویسهای مبتنی بر اینترنت، بازار سنتی تلویزیونهای خانگی در حال کاهش است.
تمرکز بر مناطق کمبرخوردار
بر اساس تحلیل «پراپوو رام» معاون بخش تحقیقات CyberMedia Research، سرویس JioPC میتواند کاربران جدیدی را از مناطق کمتوسعهی روستایی و اقشار با درآمد پایین جذب کند. البته تحقق این هدف در گرو رفع شکافهای ارتباطی، افزایش سواد دیجیتال و گسترش سرویس در خارج از گروه کاربران اولیه است.

با وجود رشد سالانه ۸ درصدی بازار رایانه در هند طی فصل نخست سال و رسیدن به ۳.۳ میلیون واحد، نرخ نفوذ PC در این کشور همچنان کمتر از کشورهایی مانند چین و آمریکا باقی مانده است. دلایلی چون درآمد محدود و وابستگی به گوشی هوشمند بهعنوان ابزار اصلی محاسباتی، این شکاف را ایجاد کردهاند.
برای اینکه JioPC بتواند کاربران جدیدی را جذب کند، به همکاری با توسعهدهندگان نرمافزار و تأمینکنندگان راهکارهای بهرهوری نیاز دارد تا کاربردهای متنوعی را در اختیار کاربران قرار دهد.